بررسی فرصت‌های درآمدی و سیاست‌های جدید در حوزه انرژی خورشیدی ایران
مقدمه
در چند سال گذشته، قرارداد خرید تضمینی برق خورشیدی به یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های سرمایه‌گذاران در حوزه انرژی تجدیدپذیر تبدیل شده است.
دولت ایران از طریق شرکت توانیر و ساتبا، برق تولیدی نیروگاه‌های خورشیدی را با نرخ ثابت و تضمین‌شده برای مدت ۲۰ سال خریداری می‌کند.
در سال ۱۴۰۴، با توجه به افزایش نرخ ارز و هزینه تجهیزات، انتظار می‌رفت تعرفه‌ها نیز به‌روزرسانی شوند.
در این مقاله از مجله خورشیدی هدایت انرژی، به‌صورت دقیق بررسی می‌کنیم که تعرفه خرید برق امسال چگونه تغییر کرده، چه عواملی بر آن تأثیرگذارند و این موضوع چه چشم‌اندازی برای سرمایه‌گذاران و خانوارها ایجاد می‌کند.
سیاست خرید تضمینی برق خورشیدی چیست؟
سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) از سال ۱۳۹۴ طرح خرید تضمینی برق را اجرا کرده است.
طبق این طرح، هر فرد یا شرکت می‌تواند نیروگاه خورشیدی نصب کرده و برق تولیدی را برای مدت ۲۰ سال به دولت بفروشد.
پرداخت‌ها ماهانه انجام می‌شود و نرخ خرید برق متناسب با ظرفیت سیستم و نوع کاربری (خانگی یا صنعتی) تعیین می‌گردد.
هدف از این طرح، توسعه انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
تعرفه خرید برق خورشیدی در سال ۱۴۰۴
بر اساس آخرین ابلاغیه ساتبا (زمستان ۱۴۰۳)، تعرفه خرید برق برای سال ۱۴۰۴ به‌صورت زیر اعلام شده است:
| ظرفیت نیروگاه | نوع کاربری | نرخ خرید (تومان/کیلووات‌ساعت) | مدت قرارداد |
| تا ۲۰ کیلووات | خانگی | ۲,۱۰۰ تومان | ۲۰ سال |
| ۲۰ تا ۱۰۰ کیلووات | تجاری و اداری | ۱,۸۵۰ تومان | ۲۰ سال |
| ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلووات | صنعتی | ۱,۶۰۰ تومان | ۲۰ سال |
| بالای ۱ مگاوات | نیروگاه بزرگ | ۱,۴۰۰ تومان | ۲۰ سال |
💡 نکته مهم:
تعرفه خرید سالانه با نرخ تورم رسمی تعدیل می‌شود تا ارزش واقعی سرمایه حفظ گردد.
مقایسه تعرفه ۱۴۰۴ با سال گذشته
| سال | تعرفه خانگی (تومان/کیلووات‌ساعت) | درصد تغییر |
| ۱۴۰۳ | ۱,۸۰۰ | +۱۷٪ |
| ۱۴۰۴ | ۲,۱۰۰ | 🔺 افزایش ۱۶٪ |
این افزایش نرخ، نشانه‌ای از ادامه سیاست‌های حمایتی دولت در جهت تشویق سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک است.
درآمد ماهانه از فروش برق در سال ۱۴۰۴
برای درک بهتر، در جدول زیر درآمد تقریبی یک نیروگاه خانگی را بر اساس ظرفیت‌های مختلف مشاهده می‌کنید:
| ظرفیت نیروگاه | میانگین تولید ماهانه (kWh) | نرخ خرید (تومان) | درآمد ماهانه (تومان) | درآمد سالانه (تومان) |
| ۳ کیلووات | ۴۰۰ | ۲,۱۰۰ | ۸۴۰,۰۰۰ | ۱۰,۰۸۰,۰۰۰ |
| ۵ کیلووات | ۶۵۰ | ۲,۱۰۰ | ۱,۳۶۵,۰۰۰ | ۱۶,۳۸۰,۰۰۰ |
| ۱۰ کیلووات | ۱,۳۰۰ | ۲,۱۰۰ | ۲,۷۳۰,۰۰۰ | ۳۲,۷۶۰,۰۰۰ |
☀️ یعنی یک نیروگاه ۱۰ کیلوواتی در طول ۲۰ سال قرارداد، حدود ۶۵۰ میلیون تومان درآمد خالص تضمینی برای مالک ایجاد می‌کند.
عوامل مؤثر بر تغییر تعرفه خرید برق
- نرخ ارز و تورم تجهیزات:
افزایش قیمت پنل‌ها و اینورترها باعث شد دولت تعرفه را برای حفظ جذابیت اقتصادی بالا ببرد. - سیاست کاهش یارانه انرژی:
با توجه به سیاست‌های بلندمدت دولت در کاهش یارانه برق، سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. - افزایش تولید داخلی تجهیزات:
رشد تولید پنل و سازه در ایران، هزینه تمام‌شده را پایین آورده و امکان رشد پروژه‌های کوچک‌تر را فراهم کرده است. - تمرکز دولت بر انرژی خانگی و روستایی:
در سال ۱۴۰۴، وزارت نیرو برنامه‌ای برای نصب بیش از ۲۰۰ هزار سامانه خورشیدی خانگی در مناطق روستایی و عشایری اعلام کرده است.
مزایای اقتصادی قرارداد خرید تضمینی
✅ درآمد ثابت و بدون ریسک: دولت خریدار برق شماست.
✅ قرارداد ۲۰ ساله با پرداخت ماهانه: تضمین بلندمدت درآمد.
✅ افزایش سالانه نرخ خرید: تطبیق با تورم.
✅ افزایش ارزش ملک و دارایی: نیروگاه نصب‌شده سرمایه فیزیکی محسوب می‌شود.
چشم‌انداز بازار تا سال ۱۴۰۵
کارشناسان حوزه انرژی پیش‌بینی می‌کنند که تا پایان سال آینده:
- تعداد نیروگاه‌های خورشیدی خانگی در ایران از ۴۰ هزار به ۶۰ هزار واحد برسد.
- نرخ خرید برق در سال ۱۴۰۵ با توجه به تورم، به حدود ۲,۴۰۰ تا ۲,۵۰۰ تومان افزایش یابد.
- سرمایه‌گذاری در بخش خورشیدی به یکی از سودآورترین روش‌های سرمایه‌گذاری مطمئن تبدیل شود.
نقش هدایت انرژی در این بازار
شرکت هدایت انرژی با تجربه گسترده در طراحی و اجرای نیروگاه‌های خورشیدی آنگرید و آفگرید،
به مشتریان خود کمک می‌کند تا از قراردادهای خرید تضمینی بیشترین بهره را ببرند.
خدمات شرکت شامل:
- مشاوره فنی و اقتصادی دقیق پیش از سرمایه‌گذاری
- انجام مراحل اخذ مجوز و عقد قرارداد با توانیر
- نصب، مانیتورینگ و پشتیبانی ۲۰ ساله
جمع‌بندی
افزایش تعرفه خرید برق خورشیدی در سال ۱۴۰۴، نشانه‌ای روشن از پایداری سیاست‌های حمایتی دولت و سودآوری مستمر این حوزه است.
برای خانوارها و سرمایه‌گذاران، این فرصت طلایی است تا وارد بازاری شوند که هم درآمد مطمئن دارد، هم به توسعه انرژی پاک کشور کمک می‌کند.
